بررسی لکتین ‌هیستوشیمیایی قندهای انتهایی گلیکوکانژوگیت‌ها طی تمایزات سلول‌های گانگلیونی شبکیه چشم موش صحرایی

چکیده اهداف: تکامل ارگان‌ها در دوران جنینی حاصل رخدادها و تغییرات پیچیده‌ای همچون واکنش‌های سلولی و تمایزات مولکولی تک‌تک ساختارهای وابسته است که موجب تعیین سرنوشت نهایی یک سلول تمایزنیافته‌ جنینی می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی الگوی توزیع قندهای انتهایی گلیکوکانژوگیت‌ها و تغییرات آنها در سطح سلول‌های گانگلیونی شبکیه رت طی مورفوژنز چشم با استفاده از روش لکتین هیستوشیمیایی بود. مواد و روش‌ها: از موش‌های صحرایی نژاد ویستار استفاده شد. روز صفر حاملگی مشخص شد. موش‌های صحرایی حامله در روزهای 14، 15 و 16 حاملگی تحت بی‌هوشی قرار گرفتند و جنین‌های آنها برداشته و با محلول فرمالین تثبیت شدند که پس از پاساژ بافتی و تهیه برش‌های 5میکرومتری در معرض لکتین‌های GSA1-B4، DBA، OFA و MPA قرار گرفتند. رنگ زمینه نمونه‌ها آلسین‌بلو با pH برابر با 5/2 بود. یافته‌ها: سلول‌های گانگلیونی نمونه‌های 14روزه به لکتین‌های DBA وGSA1-B4 واکنش ضعیفی نشان دادند. هیچ‌گونه واکنشی در روزهای 15 و 16 با لکتین‌های مذکور مشاهده نشد. واکنش این سلول‌ها با لکتین MPA از روز 14 به‌طور ضعیف شروع، در روز 15 به‌شدت افزایش و در روز 16 کاهش یافت (واکنش متوسط). واکنش سلول‌های مذکور با لکتین OFA در روز 14 با شدت متوسط، در روز 15 شدید و در روز 16 ضعیف بود. نتیجه‌گیری: تغییرات قندهای انتهایی گلیکوکانژوگیت‌های سطح سلول از نظر زمانی در تمایزات سلول‌های گانگلیونی طی تکامل چشم فرآیندی تنظیم‌شده است و گلیکوکانژوگیت‌های حاوی قندهای انتهایی فوکوز، آلفا- دی‌گالاکتوز، بتا- دی‌گالاکتوز و ان- استیل‌گالاکتوزآمین نقشی حیاتی در تکامل سلول‌های گانگلیونی شبکیه چشم ایفا می‌کنند.